Hans de Jong is binnen ROC de Leijgraaf werkzaam als regiodirecteur Meierijstad, Uden. Hij is verantwoordelijk voor de bedrijfsopleidingen en een Leven Lang Ontwikkelen. Wij spraken hem hierover en over de toenemende schaarste van jonge technische studenten.
"Op dit moment hebben wij vierenhalf duizend studenten, maar de verwachting is dat dit aantal de komende jaren zal teruglopen. Dat zal niet alleen in onze regio zijn, maar dit zal heel Nederland treffen. Het feit is dat het initiële beroepsonderwijs daalt, de instroom van jongeren wordt lager.
Over het algemeen zien we op dit moment te weinig jongeren op onze technische opleidingen, zoals de procesoperator opleiding. Naar mijn mening komt dit voornamelijk doordat het voortgezet onderwijs minder gericht is op het doorstromen naar dergelijke opleidingen. We zouden jongeren in een vroeg stadium, dus in het primair onderwijs, in contact moeten brengen met techniek. Ik ben er stellig van overtuigd dat techniek ongrijpbaar is voor jonge mensen. Via Sterk Techniek Onderwijs gaan we nu techniek introduceren aan een jonge generatie. Voor jonge mensen is techniek en technologie moeilijk om te begrijpen. Een hardnekkig probleem dat niet zomaar is opgelost. Het is een zoektocht naar de juiste vorm en dat geldt niet alleen voor de procestechniek, maar ook voor bijvoorbeeld mechatronica en datagerichte opleidingen. Dat zijn wel de sectoren van de toekomst en dat zal veel gaan vragen van het beroepsonderwijs.
We zouden hierin een voorbeeld kunnen nemen aan andere landen en hun onderwijssystemen zoals Duitsland, Finland en Israël. Zowel jongens als meisjes worden daar meer opgeleid met bètavakken, zoals wiskunde, scheikunde en natuurkunde. In Nederland zouden we ook meer de focus op bètavakken moeten leggen in plaats van op de alfavakken wanneer we meer technisch mensen zouden willen krijgen. In ons land hebben we in de volle breedte technici en zorgpersoneel tekort. Daar liggen dan ook de grootste vraagstukken. Van het MBO opleidingsaanbod wat er als keuze voor jongeren is zou er veel meer gefocust moeten worden op deze beroepsgroepen.
Als je jongeren geïnteresseerd hebt gekregen voor een technische opleiding, is het belangrijk dat je weet hoe je met praktisch ingestelde jongeren omgaat. Enerzijds moet je ze vrijheid geven en anderzijds moet je ze heel duidelijk maken wat de kaders zijn. Dit geldt zeker voor ambachtsvakken. Als vakdocent horeca liet ik studenten bij sommige werkzaamheden zelf aan het werk beginnen, als antwoord kreeg ik dan vaak "Ja maar meneer dat heb ik nog nooit gedaan". Dan gaf ik ze mee dat ze gewoon moeten beginnen en dat het niet erg is als ze een fout maken. Wat vooral belangrijk is, is dat je jouw studenten het gevoel geeft dat ze ertoe doen. Dat je als docent vol passie en met enthousiasme het vak overbrengt op de leerlingen. Daarnaast is het belangrijk om studenten zelf om input te vragen. Vraag aan studenten wat ze graag zouden willen bouwen tijdens hun opleiding. Daarvoor is het belangrijk dat je creatieve docenten hebt die meedenken met studenten.
Naast dat we ons focussen op het middelbaar beroepsonderwijs steken we ook veel energie in bedrijfsopleidingen en in een leven lang ontwikkelen. Dit pakken wij samen met het Koning Willem I college op voor twee arbeidsmarkt regio's. Onze procesoperator opleidingen worden bijvoorbeeld voornamelijk gevolgd door volwassenen. Dit doen we vaak in samenwerking met bedrijven of zoals nu in samenwerking met Techsharks. Op deze manier bieden wij bedrijven en instellingen de beroepsprofessionals die zij nodig hebben.
Wij krijgen steeds vaker de aanvraag van bedrijven om mensen op te leiden. Bedrijven ervaren dat investeren in hun personeel een cruciaal onderdeel wordt op hun HR-agenda. Mijn verwachting is dat dit de komende jaren nog verder zal gaan groeien. Volwassenen volgen dan een dag in de week een opleiding bij ons en de overige dagen werken ze bij het bedrijf en doen ze tegelijkertijd de praktijkopdrachten. De wens van bedrijven is echter om mensen in een korte periode goed op te leiden en daarbij kunnen wij de hulp van een partij zoals Techsharks goed gebruiken. Zij kunnen er samen met ons voor zorgen dat de klassen groot genoeg zijn door technici te werven die zichzelf graag verder door willen ontwikkelen. Daarnaast kunnen zij snel reageren, klantgericht werken en de groep extra begeleiding bieden gedurende het traject. En wij zijn dan weer goed in het opleiden. Zo vullen we elkaar aan.
We zien deze trend niet alleen voor technische bedrijven groeien, maar bijvoorbeeld ook voor de zorg. Momenteel leiden we voor de zorg ongeveer zevenhonderd mensen op middels een beroepsbegeleidende leerweg (BBL). Dat is allemaal maatwerk, dat zowel uit theorie als begeleiding op de werkvloer bestaat. Voor het MBO zijn de 'leven lang ontwikkelen trajecten' nog een verder te ontwikkelen wereld en doelgroep. De komende tijd gaan we hier intensief mee aan de slag.”