Rob Laarhoven (CCO) en Jeroen Tijink (CEO) geven in dit interview hun visie op de belangrijkste ontwikkelingen binnen de techniek.

We bevinden ons in de vierde industriële revolutie. Kun je meer over deze revolutie vertellen?
Rob Laarhoven: “Deze revolutie heeft vooral te maken met het toenemen van robotisering en automatisering in een rap tempo. Met als gevolg dat de maak- en procesindustrie veranderen. Processen die nog niet lang geleden op een bepaalde manier werden uitgevoerd, worden nu met behulp van artificial intelligence, kunstmatige intelligentie, robotisering of vergaande automatisering uitgevoerd. Er wordt meer gewerkt met robots en zaken worden op afstand bestuurd met behulp van een pc. Hierdoor veranderen machinelijnen compleet. Deze revolutie gaat er ook voor zorgen dat er op een andere manier naar efficiënt produceren gekeken gaat worden en daardoor zullen er andere rollen bijkomen.”

Jeroen Tijink: “De vraag is alleen hoeveel bedrijven er daadwerkelijk al bezig zijn met de vierde industriële revolutie? Welke bedrijven zijn voorlopers, welke bedrijven denken dat het niet zo snel zal gaan en welke bedrijven denken dat de revolutie binnen hun bedrijf nooit plaats zal gaan vinden. Grote bedrijven zullen onderzoek doen om te bestuderen of het ze zal gaan helpen in de nabije toekomst. Kleine bedrijven zullen de grote bedrijven waarschijnlijk gaan volgen op het moment dat het landschap om hun heen ook wijzigt. Momenteel bevinden we ons in een crisis. Vaak zie je dat in een crisis ontwikkelingen in een versneld tempo worden uitgevoerd. Dat is het punt waar wij met Techsharks naar op zoek zijn: welke bedrijven zullen hierin als eerste actief worden. Naar verwachting zullen dat de grote multinationals zijn.”

Wat zijn de arbeidsmarkt trends in het kader van de vierde industriële revolutie?
Jeroen Tijink: “Er zal meer verwacht gaan worden van onze techneuten. Zij zullen andere werkzaamheden moeten gaan uitvoeren dan dat ze tot nu hebben gedaan. De verwachting is dat ze een hoger opleidingsniveau moeten hebben. De monteur die nu een mbo-niveau 3 of 4 diploma heeft, zal over vijf jaar een hbo-opleiding nodig hebben. Daarnaast zul je zien dat traditionele rollen verdwijnen en nieuwe rollen gaan ontstaan doordat de automatisering ervoor zorgt dat machines beter op elkaar afgestemd zullen zijn. Op dit moment zie je vaak dat ervaren techneuten als mentor fungeren voor jongere techneuten. Dat zou in de toekomst een uitdaging kunnen worden als er een verschuiving plaatsvindt richting elektronica. Een ervaren automonteur zal nu nog met zwarte handen onder het vet thuiskomen, terwijl een jongere monteur waarschijnlijk al eerder zal werken met elektronische apparaten. Het landschap gaat veranderen doordat de werkzaamheden veranderen. Uiteindelijk zal het opleidingsniveau van de techneut ook omhoog moeten gaan, omdat het noodzakelijk is om met bepaalde apparatuur te kunnen werken. Daarnaast verwacht ik dat wij nog meer tekorten zullen moeten gaan aanvullen met betrekking tot specifiekere functies. Door de industriële automatisering verwacht ik dat opdrachtgevers nog beter in staat zijn om te voorspellen wanneer ze een techneut nodig hebben en voor welke termijn waardoor de opdrachten tijdelijker zullen zijn.”

Rob Laarhoven: “Waar vroeger veel handelingen met de hand werden gedaan zoals tijdcontroles en inpakken, worden deze handelingen nu in één proces door robots uitgevoerd. Deze robots worden aangedreven en aangestuurd door iets anders dan de mens. Ik denk dat een onderhoudsmonteur in de toekomst veel met een PC zal gaan werken. De PC zal de onderhoudsmonteur laten zien waar storingen plaatsvinden. Het zal veel meer neerkomen op programmeren.”

Welke technische beroepen zullen belangrijker worden en welke zullen verdwijnen?
Rob Laarhoven: “De core profielen die wij bemiddelen zullen blijven bestaan. Ik vergelijk een machine altijd met een auto. Een operator bestuurt de auto, een monteur repareert de auto als die kapot is en zorgt voor preventief onderhoud en een engineer zorgt ervoor dat de auto beter presteert. De rollen blijven bestaan, maar een operator die zich bezighoudt met veredeld productiewerk zal in de toekomst verdwijnen. De operators die blijven zullen van een hoger niveau zijn en zullen moeten gaan werken met meer geavanceerde machines. Ook de onderhoudsmonteur zal blijven bestaan, maar dan zonder overall met zwarte vlekken erop. Zij zullen er toezicht op moeten houden dat een volledig geautomatiseerde machinelijn blijft draaien. Ook de engineer blijft nog steeds verantwoordelijk voor het optimaliseren van machines. Alleen de machines veranderen, dus zij moeten hierin mee groeien. De rollen zullen blijven, maar de inhoud, de kennis en de “know-how” zullen gaan veranderen.”

Wat voor invloed heeft corona op de arbeidsmarkt en voornamelijk op de technische industrie?
Jeroen Tijink: “Het heeft natuurlijk impact gehad op de gezondheid van mensen. Dat varieert van een verkoudheid en niet mogen werken tot mensen die er doodziek van zijn geweest. Vooral in de periode maart, april en mei heeft het coronavirus impact gehad op Techsharks. Wij hebben behoorlijk wat mensen teruggestuurd gekregen vanuit opdrachten. Gedurende de zomerperiode waren de besmettingen lager en de impact dus ook kleiner op Techsharks. Nu merk je dat de besmettingen weer toenemen en dat de media al spreekt van een tweede golf. Als er weer meer mensen thuis komen te zitten, is het natuurlijk de vraag welke bewegingen onze opdrachtgevers gaan maken. Het kan ook een kans bieden: als er veel vaste medewerkers uitvallen bij opdrachtgevers zullen ze juist gaan nadenken over hun flexibele schil. Tot nu toe hoor ik voornamelijk dat beslissingen worden uitgesteld of op een lager tempo worden uitgevoerd. Daarin wil ik dat wij ons als een haai gedragen. Daarmee bedoel ik dat we doelgericht en op een positieve manier agressief moeten zijn om mensen mee te nemen in onze kennis van de markt en ze meenemen in wat wij zien gebeuren.”

Wat zijn de werkloosheidcijfers in de industrie, wat heeft dit voor impact?
Jeroen Tijink: “De techneuten waar wij naar op zoek zijn, zullen hun baan behouden want ze zijn schaars. Wat wij wel merken is dat met name techneuten bij andere partijen zoals Techsharks aan het shoppen zijn. De spoeling aan hele gave, interessante opdrachten wordt steeds dunner. Onze grootste concurrenten zijn op dit moment onze huidige opdrachtgevers en opdrachtgevers waar we nog niet mee samenwerken. Op dit moment merk je dat techneuten zekerheid zoeken, dan krijgt het werken bij een bekend merk de voorkeur. Dat is een duidelijk signaal voor ons commerciële personeel dat ze de boer op moeten. Zij moeten de opdrachtgevers de toegevoegde waarde van Techsharks laten zien. Met als doel dat ze vervolgens aan de techneut kunnen laten zien, kijk eens wat voor gave opdrachtgevers wij hebben en wat we allemaal voor jou kunnen realiseren. Sommige techneuten die bij ons tekenen vinden het lastig dat ze niet weten welke opdrachten ze gaan uitvoeren en bij welke opdrachtgevers, maar dan stellen wij de vraag als je bij een bedrijf gaat werken hoe zeker weet je dan dat je gaat doen wat er met je is afgesproken. Dat is ook niet zeker. Laat dan een organisatie zoals Techsharks interessant zijn, wij nemen je aan en wij denken te weten waar je goed in bent en wat je wil want daar hebben we meerdere gesprekken over gevoerd. Mocht de opdracht dan niet goed bevallen dan gaan we op zoek naar een nieuwe opdracht. En zo komen we samen steeds beter te weten wat de shark nu écht wilt. Wij bieden mensen een goede kans om zich individueel te ontwikkelen. De werkloosheid zal gaan stijgen, maar in ons vakgebied waarbij we specifiek op zoek zijn naar een goede operator of monteur zal er niet veel veranderen. Wij zullen nog steeds in negen van de tien gevallen iemand moeten loskweken bij een andere werkgever.”

Hoe kan Techsharks helpen bij de vergrijzing van onze klanten? Hoe spelen we hier als Techsharks zijnde op in?
Rob Laarhoven: “De vergrijzing is gaande en die stopt niet. Hierdoor zal nog meer schaarste ontstaan en zullen er manieren gevonden moeten worden om die schaarste op te lossen. Dat kan enigszins gedicht worden door de coronacrisis of als de markt in elkaar valt waardoor de behoefte tijdelijk daalt. Het ligt echter niet in de lijn der verwachting dat dit structureel gaat gebeuren. De uitdaging hierin is om niet alleen mensen te werven die al ergens in een technische rol werken. We zetten vol in op ontwikkeling, dus we willen ook in de trend meegaan dat we beginnende mensen van school halen en bij Techsharks opleiden. Van beginnende techneuten maken we gevorderde techneuten en van gevorderde techneuten maken we top specialisten. Daarnaast kunnen we ook mensen aantrekken uit een bedrijfstak die op dit moment heel erg geraakt wordt, zoals de evenementenbranche. Een geluidstechnici kan makkelijk omgeschoold worden tot een rol als monteur. Daar liggen kansen.”

Jeroen Tijink: “Ik geloof daar ook in. De vergrijzing zal de komende jaren dubbel zo hard aan kunnen komen. Aan de ene kant omdat die er gewoon is, aan de andere kant is het de vraag of mensen nog mee kunnen in de ontwikkelingen die er in de toekomst van ze gevraagd worden. Ik denk niet dat wij in de komende vijf tot tien jaar substantieel meer techneuten op de markt zullen krijgen vanuit technische opleidingen. We zullen een stuk zijdelingse stroom moeten pakken. Ik zie er een mooie uitdaging in om wat smaken toe te voegen aan het werkgeverspallet dat Techsharks biedt. Wij concentreren ons met name op personen die voor 80% voldoen aan het plaatje van een techneut, maar waarom zou je niet net buiten die gebaande paden met iemand in contact willen komen? Het zal niet het ei van Columbus zijn, maar je kunt wel zeggen dat je als werkgever in de techniek verder nadenkt dan alleen maar datgene wat mogelijk tien anderen ook doen.”